Posttraumatische stressstoornis (PTSS) en complexe posttraumatische stressstoornis (CPTSS) zijn beide trauma-gerelateerde aandoeningen, maar ze verschillen in oorzaak, symptomen en behandeling. In dit artikel leg ik uit wat PTSS en CPTSS precies inhouden, hoe je het verschil herkent en welke behandelingen kunnen helpen bij herstel.

Wat is PTSS?

PTSS ontstaat na een ingrijpende, vaak levensbedreigende gebeurtenis zoals een ongeluk, geweldsincident, natuurramp of oorlogssituatie. Mensen met PTSS ervaren intense angst, herbelevingen, nachtmerries en een verhoogde waakzaamheid. Vaak vermijden ze situaties of plekken die aan het trauma herinneren.

Wat is CPTSS?

CPTSS is een complexere vorm van PTSS die ontstaat door langdurige of herhaalde traumatische ervaringen, zoals (kinder) mishandeling, seksueel misbruik, huiselijk geweld, verwaarlozing of gevangenschap. Naast de klassieke PTSS-symptomen hebben mensen met CPTSS vaak last van:

  • Problemen met emotieregulatie

  • Negatief zelfbeeld en diepgewortelde schaamte of schuldgevoelens

  • Moeite met vertrouwen en het aangaan van relaties

  • Een gevoel van vervreemding van zichzelf of anderen

Verschil tussen PTSS en CPTSS

Het grootste verschil zit in de aard van het trauma. PTSS ontstaat meestal na een eenmalige schokkende gebeurtenis, terwijl CPTSS voortkomt uit langdurige traumatische situaties. Hierdoor heeft CPTSS een diepgaandere invloed op iemands identiteit, zelfbeeld en relaties.

Als je te maken hebt met complexe PTSS (CPTSS), dan weet je waarschijnlijk hoe diep het kan ingrijpen in je leven. Het gaat vaak niet om één traumatische gebeurtenis, maar om langdurige of herhaalde ervaringen – bijvoorbeeld in je jeugd of in relaties waarin je je niet veilig voelde. Dat kan je zelfbeeld, je emoties en je relaties met anderen flink beïnvloeden.

Veel mensen met CPTSS vragen zich af: “Wat is nou de beste behandeling voor mij?”

🌿 Fasegericht behandelen

Bij CPTSS werkt een stapsgewijze aanpak vaak het beste. Het gaat dan niet alleen om het verwerken van trauma, maar ook om weer steviger in jezelf en in je leven te staan. We spreken vaak van drie fases:

1. Stabilisatie

Eerst is het belangrijk dat je meer grip krijgt op je emoties en je dagelijkse leven. Je leert begrijpen wat CPTSS is, hoe triggers werken en hoe je jezelf kunt kalmeren als de spanning oploopt.
We werken aan:

  • veiligheid en vertrouwen
  • omgaan met emoties (regulatie)
  • leren herkennen van signalen van stress of dissociatie
  • kleine oefeningen om weer contact te maken met je lichaam

2. Trauma verwerken

Als er voldoende stevigheid is, kan het verwerken van de trauma’s beginnen. Dit kan met verschillende methodes, zoals:

  • EMDR – waarbij je nare herinneringen verwerkt terwijl je oogbewegingen maakt
  • Exposure – stap voor stap teruggaan naar herinneringen of situaties die spanning oproepen
  • Narratieve therapie – je levensverhaal opnieuw vertellen en in een nieuw licht plaatsen

Dit gebeurt in kleine stappen en altijd in jouw tempo.

3. Herstel en groei

CPTSS gaat vaak niet alleen over trauma, maar ook over je zelfbeeld en relaties. Daarom is er in de laatste fase aandacht voor:

  • weer vertrouwen krijgen in jezelf en anderen
  • werken aan gezonde relaties en grenzen
  • ontwikkelen van zelfcompassie
  • ontdekken wat voor jou belangrijk en zinvol is in het leven

Wat is de optimale behandeling?

Er bestaat geen één gouden standaard die voor iedereen werkt. Wat belangrijk is: dat de behandeling aansluit bij jou als persoon. Dat betekent meestal een combinatie van stabilisatie, traumaverwerking en herstel.

Bij CPTSS gaat het dus niet alleen om de traumabehandeling zelf, maar ook om leren omgaan met emoties, sterker worden in relaties en het terugvinden van wie jij bent.

Zoek je hulp bij CPTSS in Breda en omgeving? Bij Minerva Counseling & Relatietherapie bied ik een persoonlijke en veilige aanpak, afgestemd op jouw situatie en tempo. Samen kijken we welke stappen passend zijn voor jou.

Wil je meer weten of een afspraak plannen? Neem gerust contact met mij op.