Je zou denken: als iemand meerdere keren in opspraak is geweest, duidelijk handelt uit puur eigenbelang, strafrechtelijk is veroordeeld voor fraude en zedenmisdrijven en die zich keer op keer schuldig maakt aan leugens en manipulatie, dan nemen mensen afstand. Toch gebeurt dat niet. De Amerikaanse president Trump heeft nog steeds miljoenen volgers die hem trouw blijven en hij wordt als koning of keizer binnengehaald door veel landen. Het is iets dat psychologen al langer kennen: de dynamiek van angst, afhankelijkheid en loyaliteit, zelfs als het schadelijk voor je is. Zelfs als het tegen je eigen belangen en behoeften in gaat.

Je gaat naar de huisarts met hoofdpijn, maagklachten, huidproblemen, vermoeidheid of hartkloppingen. De arts onderzoekt je, doet soms bloedonderzoek, en vaak komt eruit: “lichamelijk niets bijzonders gevonden”. Toch voel jij die klachten elke dag. Hoe kan dat?

Gerard* had een talent voor woorden. Op zijn werk wist hij precies hoe hij zijn punt moest maken, en in discussies met vrienden stond hij vaak sterk in zijn schoenen. Toch merkte zijn omgeving dat het steeds vaker botste. Collega’s voelden zich niet gehoord, zijn partner voelde zich machteloos en vrienden haakten af.

Veel mensen herkennen het: je hebt altijd sterk op jezelf gestaan, weinig gedeeld en geleerd om vooral alles alleen op te lossen. Dat voelt veilig, maar in een liefdesrelatie kan dat juist in de weg gaan zitten. Misschien zegt je partner dat je gesloten bent, of merk je zelf dat het lastig is om écht dichtbij te komen of iemand dichterbij te laten komen. En dat kan pijnlijk voelen, zeker als je verlangt naar meer verbinding.

We zijn vaak onze eigen strengste criticus. Hoe vaak zeg jij tegen jezelf dingen die je nooit tegen een vriend(in) zou zeggen? “Ik doe het niet goed genoeg.” Of: “Ik stel niets voor.” En toch… juist in die momenten van pijn of falen, kan zachtheid naar jezelf de grootste verandering brengen.

Ken je dat gevoel dat je jezelf afvraagt: “Ligt het nou aan mij? Ben ik gek aan het worden?”Dat je zeker weet dat je iets hebt gehoord of gevoeld, maar dat de ander jou overtuigt dat het anders is? Dat heet gaslighting.

De eerste geboorte in een relatie is een enorme mijlpaal. Het moment waarop jullie niet alleen partners meer zijn, maar ook vader en moeder. Dit klinkt prachtig – en dat is het ook – maar het is tegelijk een overgang die diep kan ingrijpen in jezelf en in je relatie.

Soms voel je je geraakt door iets wat in het nu gebeurt, maar diep vanbinnen weet je: dit gaat niet alleen over vandaag. Een scherpe opmerking van je partner, een conflict op je werk, of het gevoel buitengesloten te worden kan oude wonden openhalen. Dan ervaar je niet alleen de pijn van dit moment, maar ook de echo van alles wat eerder niet geheeld is.

Ken je dat gevoel dat je een kamer inloopt en niet meer weet waarom? Of dat je tijdens een gesprek halverwege vergeet wat je wilde zeggen? Het kan voelen alsof je hoofd vol watten zit en de informatie gewoon wegglipt. Zeker als je al langere tijd onder hoge druk staat, kunnen geheugen- en concentratieproblemen een vervelend bijproduct zijn.

Stel je voor: je bent kind, en ineens lijkt één van je ouders te verdwijnen uit je leven. Niet omdat jij dat wilt, en niet omdat die ouder niets meer met jou te maken wil hebben… maar omdat de band langzaam wordt afgebroken door de andere ouder. Soms subtiel, soms heel zichtbaar. Dit is wat we ouderverstoting noemen.

We kennen allemaal dat loom- en sloomgevoel op een snikhete dag als vandaag. Alsof je hersenen op standje ‘slow motion’ staan. Maar hitte doet meer met je dan alleen je lichaam laten zweten. Het kan je stemming, concentratie en zelfs je emoties flink beïnvloeden.

Als een vrouw moeder wordt, ondergaat ze niet alleen lichamelijke veranderingen, maar ook diepe psychische en neurobiologische transformaties. Deze fase wordt steeds vaker matrescentie genoemd — vergelijkbaar met adolescentie, maar dan in de overgang naar het moederschap. Het gaat om een grote identiteitsverschuiving die invloed heeft op hoe ze denkt, voelt, relaties beleeft en zichzelf ziet.

Wat je partner zegt – en wat hij of zij eigenlijk bedoelt (grappige én eerlijke vertalingen)

De term open relatie duikt steeds vaker op. Op datingsites, in podcasts, bij koppels in relatietherapie. Er lijkt een groeiende behoefte aan ruimte, eerlijkheid en seksuele vrijheid binnen relaties. Maar die vrijheid blijkt in de praktijk vaak lastiger dan gedacht. Want hoe hou je het veilig, verbindend én eerlijk? En wanneer glijdt zo’n open constructie juist af naar afstand, pijn en onzekerheid?

Relatietrauma ontstaat wanneer een relatie – die eigenlijk veiligheid, steun en liefde zou moeten bieden – herhaaldelijk onveilig blijkt te zijn. Het gaat hierbij vaak niet om één enkele pijnlijke ervaring, maar om een patroon van kwetsing, onzekerheid of emotionele verwarring over langere tijd.

De koffers zijn weer uitgepakt. De was ligt in de machine. De kinderen zijn alweer opgehaald door opa en oma. En jij… jij voelt alleen maar leegte. Misschien had je gehoopt dat deze vakantie het keerpunt zou zijn. Even tijd voor elkaar, zonder de drukte van werk, school, sportclubs en sociale verplichtingen. Misschien dacht je: als we maar samen zijn, in de zon, dan komt het wel goed.

Hoe relaties langzaam kunnen veranderen – en wat je daaraan kunt doen

Over klimaatangst, vervreemding en waarom mentale gezondheid óók over onze samenleving en planeet gaat

De invloed van AI op onze hersenen is een fascinerend onderwerp, vooral als we het combineren met de metafoor van hersenen als spieren. Na het lezen van dit artikel, vroeg ik me al denkend af: 'wat gaat de invloed van AI zijn op onze hersenen op de lange termijn?' AI biedt ons enorme mogelijkheden om cognitieve uitdagingen aan te gaan, maar het roept ook vragen op over de langetermijneffecten van afhankelijkheid van technologie voor onze mentale inspanning. Ik dacht.. ik vraag het ChatGPT eens...

Voel jij je vaak minder dan je partner? Alsof jij de oorzaak bent van de spanningen tussen jullie? Dat jij degene bent die het moet oplossen, terwijl je partner juist lijkt te stijgen in jouw beleving – bijna perfect, onaantastbaar?

Over het verschil tussen liegen en verzwijgen – en waarom het allebei pijn kan doen

“Er klopt iets niet met mij.”“Ik ben te instabiel, te wantrouwend, te intens.”“Ik ben een last voor anderen.”

"Ik wil leren voelen." Dat zeggen mensen regelmatig in mijn praktijk. Ze denken dat ze geen toegang hebben tot hun gevoel. Dat er 'iets mis' is. Maar meestal is het niet het voelen dat ontbreekt. Ze voelen van alles – ze hebben alleen nooit geleerd hoe ze dat moeten uiten.

Over mentale gezondheid, een veranderende samenleving en waarom verbinding essentieel blijft

Zo begon het misschien ook bij jou:

Soms lijkt het alsof je vastzit in een terugkerend patroon. Je dacht dat je iets had verwerkt — een oud verdriet, een terugkerende angst, een hardnekkige overtuiging — maar ineens is het daar weer. Je voelt je misschien gefrustreerd: “Ben ik dan helemaal terug bij af?”Maar wat als dit geen terugval is… maar een spiraal?

En hoe je dat patroon kunt doorbreken

Soms gebeurt er iets in je relatie waardoor alles wat vanzelfsprekend leek, ineens op losse schroeven staat. Overspel. Emotionele ontrouw. Een geheim dat aan het licht komt. Een grens die overschreden werd. Het vertrouwen is beschadigd — en je weet niet of het ooit nog wordt zoals het was. Misschien denk je: Is dit het einde? Of kan er toch iets nieuws ontstaan uit wat nu zo kapot voelt?

Wist je dat onjuiste informatie zich zes keer sneller verspreidt op sociale media dan de waarheid? Ja, echt. Fake news heeft een turbo aan z’n kont en eerlijke, genuanceerde informatie lijkt er met een slakkengangetje achteraan te sjokken. En nee, dat komt niet omdat mensen dom zijn. Het is juist ons slimme, energiezuinige brein dat ons hierin soms behoorlijk op het verkeerde been zet. Dat maakt het zo lastig!

Stel je voor: het hart stopt… en op datzelfde moment licht het brein op. Alsof er nog één laatste boodschap wordt uitgezonden. Een afscheidsvlam. Een signaal. Geen vaag spiritueel idee, maar keiharde wetenschap. Voor het eerst ooit is dit in beeld gebracht: hersenactiviteit vlak na het overlijden. Niet een beetje, maar een krachtige uitbarsting van gamma-golven – de hersengolven die we normaal zien bij diepe concentratie, visuele verwerking, herinneringen en… bewustzijn.

💥 Waarom raakt het ene moment je diep en lijkt het andere van je af te glijden? Niet elke nare ervaring laat een trauma achter. Maar sommige gebeurtenissen blijven in je systeem haken, ook al is het allang voorbij. Je voelt je sindsdien anders, onveiliger, emotioneler of juist afgestompt. Alsof er iets is geknakt in jou.

“Zweverig.” “Niet evidence-based.” “Kwakzalverij.”“Alleen maar uit op geld.” “Pseudowetenschap.”

Ken je dat? Iemand is zó lief, zó aardig, zó persoonlijk dat het eigenlijk… te veel wordt. Anderen lijken helemaal enthousiast over die persoon – “Wat een warme, open man!” – maar jij voelt juist iets anders: onrust. Argwaan. Alsof je op scherp wordt gezet.

Ken je dat stemmetje in je hoofd dat overal een verklaring voor heeft? Dat razendsnel conclusies trekt, overal een reden voor zoekt, en alles wil controleren? Don Miguel Ruiz noemt dit stemmetje in zijn boek The Voice of Knowledge: “de leugenaar in je hoofd”.

Ik pak even snel mijn telefoon om iets op te zoeken. Of om een appje te sturen op een vraag van een cliënt. Maar voor ik het weet ben ik alweer drie reels, twee facebookverhalen en een paar kattenfilmpjes verder. En wat ik ook alweer ging doen? Wég...

Soms hoor je iets dat meteen raakt. Zo zei iemand laatst iets dat bleef hangen:"Je hebt verschillende mensen in je leven. Sommige zijn bruistabletjes en sommige zijn zuigtabletjes. De ene soort geeft energie en is inspiratief, de andere soort kost je veel energie en zuigt je leeg. Die laatste soort wil ik niet meer om me heen hebben. Dat heb ik lang genoeg gehad en het heeft me leeggezogen."

We denken bij rouw vaak aan het verlies van een dierbare. Maar rouwen gaat over meer dan dat. Je kunt ook rouwen om iets wat er nooit geweest is. Om de liefde die je als kind niet kreeg. De veiligheid die je gemist hebt. De ruimte om jezelf te zijn. Dit gaat over hechting en verbinding. Misschien herken je het: een gevoel van gemis dat moeilijk te plaatsen is. Alsof je ergens onderweg iets belangrijks kwijtgeraakt bent — of misschien wel nooit gehad hebt.

Heb je jezelf weleens afgevraagd waarom je altijd degene bent die zorgt, oplapt, oplost en redt? Waarom je het zo moeilijk vindt om je grenzen aan te geven of om überhaupt te voelen wat jij nodig hebt? Misschien herken je jezelf dan in het verhaal van het geparentificeerde kind.

Soms voel je je gespannen, somber of juist vlak, zonder duidelijke reden. Alsof er iets onderhuids speelt. Dat iets kan een verdrongen emotie zijn. Gevoelens die ooit te heftig of te pijnlijk waren om te voelen, verdwijnen niet zomaar – ze vinden andere manieren om zich te uiten.

Heb je weleens gemerkt dat je je rustiger voelt na een middagje tuinieren? Of dat je hoofd helderder wordt tijdens een wandeling door het bos? Dat is geen toeval. De natuur heeft een helende werking op ons brein. En nu blijkt: dat komt ondermeer door iets héél kleins – een bodembacterie die werkt als een natuurlijk antidepressivum.

Als je iets traumatisch meemaakt, dan kan het voelen alsof die gebeurtenis je volledig overspoelt. Alsof het in één klap alles bepaalt: hoe je denkt, voelt, reageert. Alsof jouw leven zich vanaf dat moment opsplitst in voor en na. Het lastige is: het brein slaat trauma anders op dan gewone herinneringen. Soms zó heftig dat het als kluwen in ons brein, hart en lichaam blijft hangen. En daar komen integratie en differentiatie in beeld.

Wanneer je iets ingrijpends hebt meegemaakt, voelt het vaak alsof het je hele leven overneemt. Alsof jij en het trauma samenvallen. Niet: “ik heb iets ergs meegemaakt,” maar: “ik bén beschadigd. Ik bén niet veilig. Ik bén dat trauma.” En dat is precies wat zoveel pijn doet. Niet alleen de gebeurtenis zelf, maar ook de manier waarop je jezelf erna bent gaan zien. Daarom is een van de belangrijkste stappen in traumaverwerking: loskomen van die identificatie.

Er is een discussie gaande in psychologieland. Bestaat die Burn-out wel echt? Is het niet gewoon een depressie? Zelf heb ik cliënten met beide klachten regelmatig in behandeling. Mijn persoonlijke ervaring is dat burn-out en depressie zeker vaak overlappende klachten hebben. Denk aan:

Stel je voor: je slikt een pil, denkt dat die je beter maakt… en dat gebeurt ook. Alleen: die pil bevat helemaal geen werkzame stof. Dat is het placebo-effect. En nee, het is geen trucje. Het laat juist iets ongelooflijks zien: jouw lichaam reageert op jouw verwachting. Je brein stuurt signalen uit, hormonen komen in beweging, je zenuwstelsel ontspant. Alleen maar omdat jij denkt: dit helpt mij.

Misschien herken je dit… Je ligt net op de bank, eindelijk even rust. Hij komt naast je zitten, kijkt je aan, legt een hand op je been… en bam – hij is er al klaar voor. Terwijl jij denkt: huh? nu al?

Misschien heb je het wel eens gehoord: "Alles is energie", of "Je gedachten beïnvloeden je lichaam". Het klinkt mooi — maar ook een beetje vaag. Toch zit er iets in wat steeds meer wetenschappers en therapeuten fascineert: de verbinding tussen kwantumfysica en heling. Ik vind het maar moeilijke materie en probeer te begrijpen hoe het een en ander elkaar beïnvloedt en wat kan je daar dan mee? Wat is kwantumfysica nou eigenlijk? En wat heb jij eraan als je worstelt met stress, trauma of vastzittende emoties? Laten we het simpel houden.

Je weet het allemaal wel.Je hebt boeken gelezen, podcasts geluisterd, misschien zelfs al therapie gevolgd.Je snapt waarom je je soms zo voelt.Je begrijpt waar het vandaan komt.