Als je te maken krijgt met een verliessituatie dan krijg je vaak ook te maken met rouwgevoelens. Een diep innerlijk gevoel van verdriet en gemis. Meestal kennen we rouw van een overlijden van een dierbare, je kind maar ook kan je rouwen om het verlies van een huisdier, je woonomgeving door een noodzakelijke verhuizing of door verlies van je baan. Rouwgevoelens brengen vaak allerlei emoties en gevoelens met zich mee.

Rouw en verlies horen bij het leven

De meeste mensen die rouw ervaren komen daar uiteindelijk goed doorheen. Het is niet een 'psychische aandoening'. Rouw hoort bij het leven omdat leven gebeurt tussen geboorte en dood. Een geboorte is vreugdevol, een overlijden is dat doorgaans niet. Verliessituaties horen net zo bij het leven alleen is rouwen minder zichtbaar dan vreugde. Als je een fijn sociaal netwerk om je heen hebt, die met je mee leeft en waar je terecht kan met je verhaal, dan is dat helpend. Helaas heeft niet iedereen dat.

Daarbij zie je regelmatig dat de omgeving na een paar maanden vindt dat het nu wel over moet zijn. Ze willen er niet meer over praten of vinden dat je het los moet laten terwijl je nog volop in het verdriet zit. Soms wil je zelf er niet elke keer over beginnen. Ben je bang dat je er mensen mee belast of dat het mensen afstoot en dat je dan steeds meer alleen komt te staan.

Wat is rouw en hoe herken je het?

Rouw is een reis. Het is niet zomaar een fase die je doorloopt, maar een proces waarin je zoekt naar een manier om verder te leven met het gemis. Of je nu een dierbare bent verloren, een relatie hebt zien eindigen, of een andere ingrijpende verandering hebt meegemaakt, rouw raakt je diep. Het is intens, soms verwarrend, en altijd uniek voor jou.

Wat doet rouw met je?

Rouw is meer dan verdriet. Het kan je volledig overvallen of juist in kleine golven komen. Misschien voel je je de ene dag sterk en de volgende compleet verloren. Dat is normaal. Veel mensen ervaren naast verdriet ook gevoelens van boosheid, schuld, of eenzaamheid. Je kunt het gevoel hebben dat je de controle verliest over je gedachten of emoties, en dat is oké.

Lichamelijk merk je het misschien ook: vermoeidheid, spanningen in je lijf, of moeite met eten of slapen. Je lichaam geeft aan dat je tijd en ruimte nodig hebt om te herstellen.

Weet dit: Rouw is geen zwakte. Het laat zien hoeveel je gaf om wat je bent verloren.

Hoe lang duurt rouw?

Veel werkgevers en zelfs bedrijfsartsen zeggen dat je na een half jaar rouw maar hulp moet gaan zoeken als je 'er nog niet overheen bent' en dat terwijl rouwen makkelijk jaren kan duren. Het eerste jaar is het zwaarst omdat je dan alle belangrijke momenten zonder diegene moet doen die er in het verleden erbij was. Denk aan verjaardagen, feestdagen of andere bijzondere momenten zoals een geboorte, huwelijk of dagje uit. Het gemis kan dan pijnlijk duidelijk worden en het wordt niet meer hetzelfde als voorheen. Bepaalde data kunnen heel beladen zijn zoals een sterfdag van een overledene of de datum van ontslag of de datum van de ziekenhuisopname of operatie.

Welke rouwfasen zijn er?

Rouw bestaat uit verschillende fasen waar je doorheen gaat. Vaak begint het met een schok, zelfs als je weet dat het gaat komen. Daarna kunnen gevoelens van ontkenning, ongeloof, boosheid, verdriet en ook angst opspelen. Hoe moet het nu verder? Waarom nou zij/hij? Waarom overkomt mij dit? Het kan zijn dat je elke ochtend wakker wordt en hoopt dat het niet waar was, dat je het had gedroomd. De eerste fasen kenmerken zich met emoties en gevoelens die sterk kunnen wisselen. Je gaat heen en weer in het voelen van de emoties. De ene dag gaat beter dan de andere.

Er kan een periode zijn van diep verdriet. Sommige mensen kunnen hierin depressief of apathisch reageren. Ze zitten diep in de put en komen tot niets meer. Het leven heeft voor hen geen zin, ze voelen zich verlaten, eenzaam, in de steek gelaten en weten er geen invulling aan te geven.

Het kan soms een tijd duren voordat er sprake is van acceptatie en berusting. Het loslaten van de overledene of het verlies. Een nieuwe invulling gaan geven aan de leegte die achter blijft na het verlies. Nieuwe zingeving vinden en integratie van de verlieservaring, het is zwaar en heeft tijd nodig.. Het verlies slijt niet zozeer met de tijd, je groeit om het verlies heen en leert er mee omgaan.

Omgaan met rouw in je omgeving

Als iemand in jouw omgeving rouwt, kan het moeilijk zijn om te weten wat je moet doen of zeggen. Toch is jouw steun belangrijk.

Wat kun je doen?

Luister: Soms is het genoeg om er gewoon te zijn.
Vraag door: Stel vragen als "Hoe voel je je vandaag?"
Bied praktische hulp: Denk aan koken, oppassen, of boodschappen doen.

Wat kun je beter vermijden?

Clichés: "Het komt wel goed," of "Je moet sterk zijn."
Oordelen: Iedereen rouwt op zijn eigen manier en tempo.

Langdurige rouw: Wanneer is hulp nodig?

Voor sommigen duurt het rouwproces langer dan verwacht. Dit wordt ook wel langdurige of gecompliceerde rouw genoemd.

Kenmerken van langdurige rouw

Je kunt je dagelijkse leven niet meer oppakken.
Je denkt constant aan het verlies, zelfs na jaren.
Je voelt je leeg en hopeloos.

Wanneer hulp zoeken?

Als je merkt dat je vastloopt in je rouwproces, kan professionele hulp je helpen om weer stappen vooruit te zetten. Therapie kan inzicht geven in je emoties en je helpen om weer een balans te vinden.

Wil je graag er over praten of je verhaal vertellen? Hulp en een luisterend oor? Neem dan gerust contact met mij op.