Over klimaatangst, vervreemding en waarom mentale gezondheid óók over onze samenleving en planeet gaat

Soms komen mensen bij mij in therapie met een gevoel dat ze niet goed kunnen plaatsen. Geen groot trauma. Geen duidelijke oorzaak. Maar toch... Moe. Verdrietig. Overprikkeld. Alsof er iets ‘niet klopt’ in het grotere geheel.

En dat klopt.

We leven in een tijd waarin de aarde onder druk staat. Klimaatverandering. Biodiversiteitsverlies. Vervuiling. Ongelijkheid. En een samenleving waarin we steeds meer op onszelf zijn teruggeworpen. Het is dan ook niet gek dat ons mentale welzijn in het gedrang komt.

Je bent niet gek als je je zorgen maakt over de wereld

Psychiater P.M.C. Kraanen noemt het een socio-ecologische crisis: een diepgaande verstoring van zowel onze sociale structuren als onze relatie met de natuur. En dat raakt onze psyche. Mooi om te zien dat ook in de psychiatrie het holistisch denken op gang komt.

• Jongeren worstelen met klimaatangst en toekomstpessimisme

• Veel mensen voelen zich machteloos, verdrietig of boos over wat er gebeurt met de aarde

• Het idee dat ‘alles je eigen schuld is’ – terwijl de systemen waarin we leven ziekmakend zijn – maakt dat mensen zich schamen, isoleren of verlammen

• als iets traumatiserend is, dan is het wel machteloosheid, heb ik gemerkt in de praktijk

We zijn ons misschien minder verbonden gaan voelen met de natuur, maar ons lichaam is het niet vergeten.

Wat doet deze crisis met je geest?

• Langdurige hitte beïnvloedt je stemming, je slaap en verhoogt het risico op agressie en somberheid

• Luchtvervuiling en pesticiden zijn gelinkt aan psychische en neurologische klachten (Parkinson, dementie)

• Migratie door klimaatverandering leidt tot verlies van thuis, structuur en sociale verbanden

• Het gevoel machteloos te zijn maakt mensen passief of juist angstig

• Technologie versterkt de afstand: we zien alles gebeuren via schermen, maar kunnen er niet meer bij

Veel klachten die ik zie – spanning, onrust, paniek, uitputting – zijn dus geen ‘zwakte’ van het individu, maar reacties op een wereld die wankelt.

Tijd voor een andere blik op mentale gezondheid

De klassieke psychiatrie zoekt de oorzaak vaak in iemand. Maar wat als jouw onrust, angst of neerslachtigheid ook iets zegt over de toestand van de wereld?

Wat als we niet alleen vragen “wat is er mis met jou?”,
maar ook:
🌀 “Wat gebeurt er om jou heen?”
🌍 “Wat voel jij bij wat er met de aarde gebeurt?”
🫂 “Hoe zou het zijn om je opnieuw te verbinden – met anderen, met de natuur, met betekenis?”

Mensen zijn van nature verbonden wezens. We hebben een ingebouwde behoefte aan natuur, contact en zingeving. Als die wegvalt, ontstaat leegte.

Klimaatangst en natuurverlangen zijn volkomen normaal

Het mooie is: juist die gevoelens laten zien dat je verbonden bent.
Dat je hart het nog doet. Dat je waarden hebt.

In therapie is er ruimte om die gevoelens te onderzoeken. Niet om ze weg te maken, maar om er betekenis aan te geven. Zodat je er richting uit kunt halen, in plaats van verlamming.

Voel jij je ook weleens overprikkeld of verdrietig door wat er speelt in de wereld? Heb je last van klimaatangst, machteloosheid of vervreemding?
Je bent niet alleen. En er is niets ‘vreemds’ aan jouw gevoel. In mijn praktijk bied ik een plek om stil te staan bij wat jij voelt in relatie tot de wereld – en hoe je weer rust, verbinding en betekenis kunt vinden.

👉 Neem contact op via de website voor meer informatie of een afspraak.