Elke 8 dagen wordt in Nederland een vrouw gedood. Vaak door haar (ex-)partner. Achter zulke schokkende cijfers gaat een proces schuil dat vaak heel subtiel begint: dwingende controle.

Staatssecretaris Rutte van Justitie en Veiligheid: “Nabestaanden zeggen vaak: ‘Had ik het maar gezien. Had ik de signalen maar herkend’. Signalen die voorafgaan aan femicide worden vaak niet opgemerkt door vrienden, familie, collega’s of andere mensen in de omgeving. Terwijl femicide één van de meest voorspelbare vormen van moord is. Daarom starten we een campagne die mensen helpt om de signalen en zogenoemde rode vlaggen te herkennen. We roepen iedereen op: maak jij je zorgen of herken je signalen? Check je gevoel. Vraag om hulp en advies, ook als je twijfelt.”

Misschien denk je bij partnergeweld meteen aan schreeuwen of slaan. Maar dwingende controle begint vaak veel eerder en veel stiller. Het kan gaan om een partner die steeds meer bepaalt wat je doet, met wie je contact hebt of hoe je je gedraagt. Eerst lijkt het misschien bezorgdheid of ‘gewoon een beetje jaloers’, maar stap voor stap kan de ander je vrijheid steeds verder inperken.

👉 In het filmpje hieronder laat ik zien hoe dwingende controle zich langzaam ontwikkelt en welke signalen je kunt herkennen.

Waar ben je?

Wat is dwingende controle?

Dwingende controle is een patroon waarin één partner de ander onder druk zet, controleert en klein maakt. Dit kan gebeuren door:

• voortdurend vragen waar je bent en met wie,
• kritiek geven op je kleding of gedrag,
• contact met vrienden of familie beperken,
• geld of andere praktische zaken beheersen,
• dreigen of intimideren.

Het gevaar is dat je dit in eerste instantie niet als mishandeling ziet. Zowel slachtoffers als mensen in hun omgeving denken vaak: “Het valt wel mee.” Maar dwingende controle is juist de basis van veel ernstige vormen van huiselijk geweld en kan uiteindelijk zelfs leiden tot femicide.

Waarom herkennen zo moeilijk is

Veel slachtoffers voelen zich verward en vragen zich af of ze overdrijven. Controle kan immers ook vermomd zijn als ‘liefde’ of ‘zorgzaamheid’. Het kost moed om in te zien: dit is niet gezond, dit gaat over macht en verlies van vrijheid. Ook voor de omgeving kan het lastig zijn om signalen op te merken, zeker als het stel naar buiten toe een ‘normaal plaatje’ ophoudt.

Wat kun je doen als je dit herkent?

De overheid is gestart met de campagne ‘Waar ben je?’, onderdeel van het plan ‘Stop femicide!’. Het doel: mensen bewust maken van de signalen van dwingende controle en duidelijk maken dat je niet hoeft te wachten tot het uit de hand loopt. Ben je zelf slachtoffer? Praat erover met iemand die je vertrouwt of neem contact op met Veilig Thuis voor advies. Ben je bezorgd om iemand in je omgeving? Deel je zorgen. Vaak is dat al een eerste stap om de muur van stilte te doorbreken.

Hoe relatietherapie kan helpen

In mijn praktijk in Breda ontmoet ik regelmatig mensen die vastlopen in een relatie waar controle, angst of wantrouwen een rol spelen. Soms zijn patronen nog niet extreem, maar voel je al dat er iets niet klopt. Juist dan kan therapie helpen om inzicht te krijgen, grenzen te leren aangeven en weer steviger in jezelf te staan.

Herken je iets in dit verhaal? Of twijfel je of jouw relatie gezond is? Wacht niet te lang met het zoeken van hulp. Samen kijken we naar wat er speelt en wat er nodig is om patronen te doorbreken. Wil je meer weten of een afspraak maken? Neem gerust contact met me op via de contactpagina van Minerva Counseling & Relatietherapie.