Een nieuw onderzoek, gepubliceerd in Frontiers in Psychiatry (2025), laat zien dat suïcidaliteit niet altijd tijdelijk is.
Voor een deel van de mensen blijft de wens om te sterven aanwezig — soms jarenlang. Niet omdat zij per se dood wíllen, maar omdat het leven op bepaalde momenten ondraaglijk voelt.

Een andere kijk op suïcidaliteit

Het onderzoek, uitgevoerd in Nederland, geeft een indringend beeld van mensen die al lange tijd met suïcidale gedachten leven. Zij beschreven hun doodswens niet als iets wat ze eenvoudig konden ‘wegtherapieën’, maar als een deel van hun bestaan dat betekenis heeft gekregen. Sommigen noemden het zelfs een overlevingsstrategie — een manier om grip te houden in een leven dat vaak gekenmerkt werd door trauma, afwijzing of verlies.

De onderzoekers benadrukken dat hulpverlening vaak vooral gericht is op “genezen” of “herstel”, terwijl dat niet altijd past bij deze groep. Wat deze mensen vooral nodig hebben, is continuïteit, echtheid en de ruimte om open te praten over hun gedachten zonder meteen bang te hoeven zijn voor dwang of opname.

De rol van vroegkinderlijk trauma

Bijna alle deelnemers vertelden over pijnlijke ervaringen in hun jeugd: emotionele verwaarlozing, mishandeling of het verlies van een ouder. Die ervaringen hadden blijvende invloed op hun zelfbeeld en het vermogen om verbinding aan te gaan.
Ook psychische aandoeningen zoals depressie, angst, autisme of PTSS speelden vaak een rol. Toch bleek dat niet de diagnose, maar het gebrek aan herkenning en veilige relaties de suïcidaliteit vaak in stand hield.

Wat echt helpt

Volgens het onderzoek ligt de sleutel niet alleen in behandeling, maar in menselijkheid. Mensen met aanhoudende suïcidaliteit hebben behoefte aan zorg die niet alleen gericht is op “veilig houden”, maar op begrijpen, blijven en begeleiden. Dat betekent: durven luisteren zonder oordeel, het gesprek over de doodswens niet uit de weg gaan, en accepteren dat herstel niet altijd betekent dat de gedachten verdwijnen. Echte, mensgerichte aandacht. Een hulpverlener die niet schrikt van de doodswens, maar er rustig over durft te praten.
Een relatie met je therapeut waarin je niet telkens opnieuw hoeft te beginnen.

Het onderzoek benadrukt dat veiligheid niet hetzelfde is als controle. Soms is veiligheid juist de ruimte om eerlijk te mogen zijn over wat er in je omgaat. Sommige deelnemers vonden juist rust in het feit dat er in Nederland ruimte is om over medische hulp bij zelfdoding te praten. Alleen al het gevoel dat er eerlijk over gesproken mocht worden, gaf hun meer grip en soms zelfs meer zin om te leven.

Een oproep tot meer menselijkheid

De onderzoekers pleiten voor een bredere benadering in de geestelijke gezondheidszorg: niet alleen focussen op symptoomreductie, maar ook op zingeving, draagkracht en verbondenheid. Zorg die de mens ziet, niet alleen de diagnose. Zorg die durft te blijven, ook wanneer de doodswens niet weggaat.

De doodswens hoeft niet altijd bestreden te worden.
Soms mag ze er gewoon zijn — als teken van het lijden dat nog geen woorden heeft gevonden.
Wanneer er écht geluisterd wordt, ontstaat er vaak iets zachts.
Niet per se hoop, maar een beetje rust. En soms is dat het begin van leven.

Voor meer informatie of een afspraak, neem dan contact met mij op.