Schuld als houvast – waarom zelfverwijt soms veiliger voelt dan machteloosheid

Gepubliceerd op 31 oktober 2025 om 09:20
schuldgevoel, zelfverwijt, logica, machteloosheid, een vrouw die zich schuldig voelt

Zolang ik dacht dat het mijn schuld was, had ik invloed.
Als ik het fout had gedaan, kon ik het goedmaken.
Als het aan mij lag, kon ik het veranderen.
Als ik de oorzaak was, was ik ook de oplossing.

Veel mensen herkennen dit, vaak pas later in therapie: hoe schuld en zelfverwijt ooit een manier waren om niet helemaal te hoeven voelen hoe machteloos je eigenlijk was.

Als kind is het ondraaglijk om te ervaren dat degene van wie je afhankelijk bent, je niet beschermt of zelfs pijn doet. Dat je geen invloed hebt. Geen controle. Geen stem. En dus doet het brein iets wonderlijks: het kiest liever voor schuld dan voor machteloosheid.
Want als het jouw schuld is, kun je tenminste iets doen. Je kunt beter worden, liever zijn, harder werken, rustiger blijven, niet lastig zijn, niet huilen. Dan is er een reden, een logica. Dan hoef je niet te voelen dat je destijds gewoon geen enkele kans had.

De verborgen logica van het schuldgevoel

Maar precies daar, in dat schuldgevoel, zit de dubbele binding van de psyche.
Je probeert grip te houden op iets waar geen grip op wás.
Je blijft jezelf verantwoordelijk houden voor pijn die je niet had kunnen voorkomen.
En zolang je dat blijft doen, blijf je ook gevangen in hetzelfde patroon: steeds opnieuw proberen te herstellen wat niet van jou was om te dragen.

Het was niet mijn schuld, ik was machteloos

De weg naar herstel begint vaak op het moment dat je dit mechanisme herkent.
Dat je zachtjes durft toe te geven: “Het was niet mijn schuld. Ik was machteloos. En dat doet pijn.”

Dat is een pijnlijk inzicht, maar ook een bevrijdend moment. Want daar, in dat stuk eerlijkheid, begint echte heling. Niet door te zoeken naar schuld, maar door te erkennen wat er werkelijk gebeurd is — en wat dat met je heeft gedaan. 

Het vraagt moed om de controle los te laten die schuld ooit gaf. Maar er komt iets anders voor terug: mildheid, begrip, en uiteindelijk rust.

Wil je ontdekken hoe oude patronen van schuld en zelfverwijt in jouw leven doorwerken, en hoe je weer meer innerlijke rust en zelfcompassie kunt vinden? Voor meer informatie of een afspraak, neem dan contact met mij op.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.