Soms voel je je geraakt door iets wat in het nu gebeurt, maar diep vanbinnen weet je: dit gaat niet alleen over vandaag. Een scherpe opmerking van je partner, een conflict op je werk, of het gevoel buitengesloten te worden kan oude wonden openhalen. Dan ervaar je niet alleen de pijn van dit moment, maar ook de echo van alles wat eerder niet geheeld is.

In therapie spreken we vaak over oude pijn en nieuwe pijn. Het onderscheid daartussen kan je helpen begrijpen waarom je zo heftig reageert, en waarom lijden soms groter voelt dan de situatie op zichzelf rechtvaardigt.

Wat is oude pijn?

Oude pijn komt voort uit ervaringen uit je verleden. Dit kan gaan over onverwerkte trauma’s, afwijzing, verwaarlozing of verlies. Vaak draag je die pijn mee zonder dat je het altijd doorhebt. Je zenuwstelsel herkent iets in het heden dat lijkt op vroeger, en reageert alsof je weer terug bent in die oude situatie. Vaak zijn de reacties die je laat zien of ervaart, buitenproportioneel van aard.

Voorbeelden van oude pijn zijn:

• je voelt je niet gezien door je partner → dit raakt aan kindertijd waarin je emoties weinig ruimte kregen; je reageert heel heftig in een conflict dat niet in verhouding staat tot waar het over gaat.

• een conflict op werk → je lichaam herinnert zich oude machteloosheid of pesterijen; je krimpt ineen en kan alleen huilen als je thuis komt.

• iemand verbreekt contact → je voelt dezelfde leegte als bij een eerdere verlatenheid en je wordt depressief.

Wat is nieuwe pijn?

Nieuwe pijn gaat over wat er nu gebeurt. Het is de pijn die past bij de huidige gebeurtenis, zonder de extra lading van vroeger. Stel: je partner zegt iets onaardigs. Dan is de nieuwe pijn de teleurstelling of het verdriet van dat moment.

Nieuwe pijn kan, hoe pijnlijk ook, vaak beter verwerkt worden. Het hoort bij het leven: relaties kennen misverstanden, banen brengen soms teleurstellingen, mensen maken fouten.

Waarom we soms dubbel lijden

Het lastige is dat oude en nieuwe pijn vaak door elkaar heenlopen. Dan reageer je heftiger dan je zou verwachten. Je denkt: “Waarom doet dit zóveel met me?” Het antwoord is vaak: je voelt niet alleen de pijn van nu, maar ook die van toen. Alsof een oud litteken opnieuw wordt opengereten.

In dat verschil schuilt een sleutel tot heling. Als je leert herkennen: dit is oude pijn die mee resoneert, ontstaat er meer ruimte om jezelf te troosten, begrip te hebben voor je heftige reactie en beter te zien wat er in het nu nodig is.

Hoe therapie hierbij helpt

In mijn praktijk in Breda werk ik vaak met mensen die merken dat hun reacties groter zijn dan de situatie van vandaag. Samen onderzoeken we welke stukken “oud” zijn en welke “nieuw”. Dat geeft inzicht en rust.

Met methoden zoals Integrative Behavioral Couple Therapy (IBCT), EFT relatietherapie, ACT, en EMDR kunnen we de oude pijn voorzichtig aanraken en verwerken, zodat de nieuwe pijn niet meer overschaduwd wordt. Je leert het onderscheid voelen, waardoor je niet meer volledig overspoeld raakt.

Emoties en hun intensiteit

Misschien herken jij dit ook: dat je emoties je soms verbazen in hun intensiteit. Dat je voelt dat er méér speelt dan alleen het hier en nu. Weet dat dit niet betekent dat er “iets mis is met jou” — het betekent dat je een verleden meedraagt dat gehoord en gezien wil worden.

Wil jij onderzoeken hoe oude pijn doorwerkt in jouw leven en hoe je nieuwe pijn beter kan dragen?
Neem gerust contact met me op via mijn contactpagina van Minerva Counseling & Relatietherapie in Breda voor meer informatie of een afspraak.