Gerard* had een talent voor woorden. Op zijn werk wist hij precies hoe hij zijn punt moest maken, en in discussies met vrienden stond hij vaak sterk in zijn schoenen. Toch merkte zijn omgeving dat het steeds vaker botste. Collega’s voelden zich niet gehoord, zijn partner voelde zich machteloos en vrienden haakten af.

Wat Gerard niet doorhad, was dat hij eigenlijk nooit écht in de mentale spiegel keek. Een gebrek aan zelfreflectie is kenmerkend voor een persoonlijkheidsstoornis. Daardoor is er ook geen lerend vermogen. Mensen zoals Mark blijven dezelfde fouten maken, zonder te zien dat ze zelf onderdeel van het probleem zijn. De verantwoordelijkheid leggen ze vaak bij een ander: “Jij doet moeilijk, jij begrijpt me niet, jij maakt hier een drama van.”

Eindeloos veel conflicten en relatieproblemen

Het gevolg? Conflicten. En conflicten waren er in overvloed. Niet omdat Gerard dat per se wilde, maar omdat hij door bovenstaande eigenschappen moeite had om relaties te onderhouden. Hij kón het gewoon niet goed. Elke keer als er spanning ontstond, raakte hij verstrikt in dezelfde patronen: beschuldigen, zich onbegrepen voelen, en boos worden.

Zijn partner probeerde het vaak uit te leggen: “Als je even zou kunnen luisteren naar wat ik voel, dan komen we er wel uit.” Maar luisteren lukte Gerard niet. Hij hoorde de woorden, maar niet de betekenis erachter. Voor hem voelde het alsof anderen hem voortdurend aanvielen, terwijl zij juist verlangden naar verbinding. Het leidde tot onnoemlijk veel relatieproblemen.

Het herkennen van patronen

Het verhaal van Gerard laat zien hoe ontzettend lastig en verwarrend het kan zijn om een persoonlijkheidsstoornis bij iemand te herkennen. Voor de omgeving voelt het vaak alsof je keer op keer opnieuw tegen dezelfde muur aanloopt, zonder dat er iets lijkt te veranderen. Het patroon blijft zich telkens herhalen: een duidelijk gebrek aan zelfreflectie, geen enkel zichtbaar lerend vermogen, het voortdurend buiten zichzelf leggen van verantwoordelijkheid, en daardoor steeds opnieuw in ingewikkelde conflictsituaties terechtkomen. 

Altijd de schuld leggen bij de ander

Belangrijk is om te beseffen dat het hebben een persoonlijkheidsstoornis veel problemen geeft voor de persoon zelf maar ook voor de omgeving. Mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn vaak weinig veranderbaar omdat er geen eigenaarschap wordt genomen voor het eigen aandeel in een situatie die niet goed ging. Men valt elke keer in de eigen valkuilen met dezelfde negatieve uitkomst als resultaat. Als het fout gaat is het de schuld van de ander, en als het goed gaat, schrijven ze het aan zichzelf toe.

Hulp of begrip?

Wil jij meer weten over hoe je kunt omgaan met iemand in je omgeving die deze kenmerken laat zien? Of herken je jezelf in het verhaal van Gerard en wil je beter begrijpen wat er met je gebeurt?

Bij Minerva Counseling & Relatietherapie in Breda kun je terecht voor inzicht, begeleiding en het doorbreken van patronen. Samen kijken we naar wat er mogelijk is. Neem gerust contact op voor meer info of een afspraak.

*naam is vanwege privacyredenen veranderd