Overlevingsstrategieën: wat ooit hielp, kan nu in de weg zitten

Gepubliceerd op 10 oktober 2025 om 09:25
in de overleefstand staan, harde buitenkant hebben

Iedereen heeft ze. Manieren waarop je hebt geleerd om met spanning, pijn of afwijzing om te gaan. Soms bewust — vaak helemaal niet. 
Ze ontstaan op jonge leeftijd, in situaties waarin je je niet veilig, gezien of geliefd voelde. En ze hadden één doel: jou helpen overleven.

Misschien leerde je om sterk te zijn en nooit iets te laten merken.
Of juist om het iedereen naar de zin te maken, zodat er geen ruzie kwam.
Of om jezelf onzichtbaar te maken, in de hoop dat niemand je zou raken.

Dat waren geen fouten of zwakheden. Dat was pure intelligentie van een kind dat probeerde te overleven in omstandigheden die te groot of te pijnlijk waren.

Van overleven naar leven

Het lastige is: wat vroeger hielp, kan later in de weg gaan zitten.
De muren die je ooit bouwde om jezelf te beschermen, houden nu verbinding buiten.
De neiging om altijd te zorgen voor anderen, maakt dat je jezelf vergeet. Of dat harde stemmetje in je hoofd — dat ooit hielp om vol te houden — is nu een innerlijke criticus geworden die nooit tevreden is. Dan merk je: ik leef nog steeds op de automatische piloot van mijn oude overlevingsstrategie. En dat put uit.

Herkennen is de eerste stap

De weg naar verandering begint bij herkennen. Wanneer reageer je vanuit je oude patroon?
Wanneer schiet je in controle, aanpassing of vermijding — in plaats van echt aanwezig te zijn?

Soms voel je het in je lijf: spanning in je borst, adem die hoog zit, een beklemmend gevoel in je keel. Dat is vaak een teken dat je systeem in overlevingsstand staat.

Wat helpt, is niet oordelen, maar nieuwsgierig zijn: “Wat probeert dit deel van mij te beschermen?” Dat is het moment waarop iets in jou verschuift — van automatisch reageren naar bewust waarnemen.

Terug naar jezelf

Heling betekent niet dat je je overlevingsstrategieën moet wegduwen. Integendeel: je mag ze bedanken. Ze hebben je lang geholpen. Maar nu is het tijd om ruimte te maken voor wie jij bent zonder die beschermlagen.

Dat is niet eenvoudig. Want als je jarenlang hebt geleerd om te overleven, voelt leven zonder pantser soms spannend of kwetsbaar.
Toch ligt dáár de vrijheid: kunnen zijn wie je bent, met alles wat je voelt.

Wil jij onderzoeken welke overlevingsstrategieën jou in de weg zitten?

In mijn praktijk Minerva Counseling & Relatietherapie in Breda help ik mensen om hun oude overlevingsmechanismen te herkennen, begrijpen en stap voor stap los te laten. Zodat er ruimte komt om te leven vanuit rust, verbinding en eigenheid — in plaats van overleven vanuit angst of controle. Voor meer informatie of een afspraak, neem dan contact met mij op.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.